Asset Publisher Asset Publisher

Deportacja lubaczowskich leśników w okresie II Wojny Światowej

07.02.2019 | Marcin Jarosławiec

10 lutego 1940 roku okupant sowiecki działając na podstawie uchwały Rady Komisarzy Ludowych z 5 grudnia 1939 roku w sprawie wysiedlenia rodzin osadników wojskowych i służby leśnej z zachodnich obwodów ZSRS dokonuje deportacji na ziemiach lubaczowskich.

      W panującą wówczas mroźną i śnieżną zimę na saniach rodziny osadników i leśników wsi: Łukawicy, Łówczy, Podemszczyzny, Chotylubia, Dąbrowy, Borowej Góry, Młodowa, Sieniawki, Sopli, Nowej Grobli, Suchej Woli, Zalesia, Dachnowa-Hrynkowa były transportowane do stacji kolejowej w Lubaczowie i umieszczane w wagonach. Następnego dnia pociąg ruszał w okolice miejscowości Omsk, gdzie dotarł 29 lutego i wtedy nastąpiło rozsiedlenie. Była to już druga deportacja. Pierwsza odbyła się w grudniu 1939 roku, której świadkiem był Marian Kopf  opisujący tak to wydarzenie:
 
Jeszcze przed świętami, w grudniu 1939 r. zobaczyłem, jak ulicą koło naszego domu jechało kilka sań, na nich leżały jakieś tobołki i siedziały małe dzieci, a kobiety szły za tymi saniami. Koło sań szli żołnierze z nałożonymi na karabiny bagnetami. Dopiero na drugi dzień dowiedzieliśmy się, że były to rodziny gajowych i leśniczych, a oni sami zostali aresztowani i wywiezieni wszyscy w głąb azjatyckiej Rosji.
 
Za grupą kobiet i wyrostków, bez mężczyzn, szli Sowieci z bagnetami, z boku po chodniku dwóch oficerów NKWD, kobiety płaczą, zima – grudzień, dwa dni przed świętami, na polu mróz.
 
Dotychczas ustalono 7 rodzin leśników z rejonu horynieckiego i lubaczowskiego. Były to rodziny z miejscowości:
1. Borowa Góra
Rodzina Demusów: Stanisław Demus, gajowy leśnictwa Sieniawka, zgłosił się do Armii Andersa, zmarł w Iranie; żona Maria z Kozyrskich-Maćkowska, primo voto Demus, Armia Andersa, w Anglii służba w Pomocniczej Lotniczej Służbie Kobiet.
 
2. Podemszczyzna
Rodzina Chlanów: (NN) Chlan, gajowy, zmarł na zesłaniu, żona (NN) Chlan zmarła na zesłaniu, dzieci: Andrzej i Anna.
Rodzina Hawrylaków: (NN) Hawrylak, gajowy, żona Władysława Hawrylak, zmarła na zesłaniu, dzieci: Anna i Władysław.
 
3. Sieniawka
Rodzina Bratków: Ignacy Bratek, gajowy leśnictwa Sieniawka, żona Bronisława Bratek, dzieci: Stefania, Marian, Kazimierz. Gajowy zmarł na zesłaniu.
Rodzina Frączków: Stanisław Frączek, gajowy leśnictwa Sieniawka, żona Maria Frączek, syn (NN) Frączek.
Rodzina Gajewskich: Romuald Gajewski, leśniczy leśnictwa Sieniawka, zgłosił się do Armii Andersa, żona (NN) Gajewska, syn Jan (lub Jerzy), Armia Andersa.
 
4. Sople
Rodzina Brandtów: Tadeusz Brandt, leśniczy, żona Bolesława (nauczycielka), dziecko-zmarło w czasie transportu.
 
Na wykazie deportowanych znalazł się również leśniczy Jan Lejczak, który służył w Armii Andersa, a po wojnie był leśniczym w Nowym Lublińcu. Dodajmy jeszcze deportowanych leśników z Wielkich Oczu, które wówczas znalazły się w rejonie krakowieckim obwodu lwowskiego tj. Rodzina Grendusów: Leon Grendus, leśniczy, rodzice i dzieci; Rodzina Gryniewiczów: Antoni Gryniewicz, gajowy, żona Maria, dzieci: Jan, Eugenia, Leon.
 
 
Źródło: Zygmunt Kubrak „Dzieje lasów lubaczowskich” wyd. Libra, 2018 rok.